Pytania o zagubionych

Bp Piotr Wawrzynek mówił o tym, czego ludzie szukają w parafii.

Biskup występuje na takich spotkaniach jako praktyk, gdyż przez kilka lat był proboszczem we Wrocławiu-Leśnicy.
Jędrzej Rams /Foto Gość

Podczas kolejnego otwartego spotkania Duszpasterstwa Ludzi Pracy ’90 gościem wydarzenia był biskup pomocniczy diecezji legnickiej Piotr Wawrzynek. Jego wystąpienie zostało opatrzone tytułem „Czego państwo Kowalscy i Nowakowie szukają w parafii? Czyli o Kościele na peryferiach wiary”. Temat ten z jednej strony wpisuje się w poszukiwanie odpowiedzi na bardzo ważne pytanie o słabnącą kondycję polskiego Kościoła w wymiarze masowym, a z drugiej o nowe kierunki ewangelizacji, jakie stara się wskazywać papież Franciszek.

Statystyki są nieubłagane i pokazują, że w Polsce z roku na rok ubywa wiernych w kościołach. Jest to zjawisko powszechne i w wielu środowiskach pojawiają się pytania m.in. o kondycje naszych wspólnot parafialnych.

Po części na te pytania odpowiada dokument cytowany przez biskupa Piotra, a jest nim instrukcja „Nawrócenie duszpasterskie wspólnoty parafialnej w służbie misji ewangelizacyjnej Kościoła”, wydana w 2020 roku przez Kongregację ds. Duchowieństwa.

Biskup w swoim wykładzie starał się nie pokazywać teorii, teologii parafii, ale odwoływał się w większości przypadków do swojego kilkuletniego doświadczenia proboszczowania oraz wieloletniego duszpasterzowania w różnych ośrodkach we Wrocławiu. Mówił o podstawowych problemach, z którymi spotkał się w kancelarii parafialnej, o odczuciach osób poszukujących wiary, które spotkały się z konkretną reakcją parafian na ich pojawienie się w kościele czy nawet o potrzebach księży ze strony parafian.

– Różne definicje parafii, które przytoczyłem przed chwilą z dokumentów Soboru Watykańskiego II oraz Katechizmu Kościoła katolickiego, używają zamiennie określeń parafia i wspólnota. To pokazuje zmianę, jaka zaszła w rozumieniu Kościoła przy okazji Soboru. Posoborowa liturgia niejako unaocznia nam tę wspólnotową zmianę. Ale dalej te same definicje pokazują nam naszą parafię nie tylko jako strukturę, tak mało dynamicznie. Natomiast obecne dokumenty papieża Franciszka definiują parafię w sposób egzystencjalny. Papież w Evangelii gaudium pokazuje, że opcja misyjna jest dla wszystkich struktur Kościoła. A więc parafia też jest miejscem misyjnym i ewangelizacyjnym – mówił biskup.

W dalszej części wykładu biskup Piotr odszedł od cytowania dokumentów opisujących czym powinna być parafia, a skupił się na wskazaniu pól życia polskich parafii, które obecnie pomagają bądź blokują powstawanie realnych wspólnot wiary. Na naszych oczach przestaje bowiem działać model parafii z zimnym kościołem, brakiem toalety, słabym organistą, zamkniętą plebanią, życiem parafii tylko poprzez sprawowanie liturgii, z brakiem relacji pomiędzy ludźmi.

Hierarcha starał się też odświeżyć nasze spojrzenie na parafię. Powołał się tu na często powtarzane hasło „o peryferiach parafii”. Prelegent mówił, że w takim podstawowym myśleniu to my jesteśmy w centrum, a osoby niechodzące do kościoła są peryferiami. Ale niejako odwracając obraz, możemy wczuć się w ich perspektywę. To oni żyją zabieganiem o sprawy codzienne, a peryferie to wszystko to, na co nie starcza czasu albo jest nieatrakcyjne: modlitwa, wspólnota wiary, pielgrzymka, liturgia. Taka perspektywa pozwala nam zrozumieć, że parafie muszą też tworzyć coś, co można w skrócie nazwać „ofertą”.

– Jeden z amerykańskich ewangelizatorów pisał, że dla osób, które zdecydują się w pewnym momencie zajrzeć do kościoła, najważniejszy jest drugi raz. Bo pierwszy raz przyjdą z ciekawości, a drugi dla potwierdzenia, czy jest tam dobrze. Jak nie będzie dobrze, nigdy już nie wrócą. Jak będzie – zostaną. O co mi chodzi? Chodzi o wiele prostych spraw – o zatroszczenie się o miejsca parkingowe przy kościele, o toaletę z przewijakiem dla niemowląt, o dobry śpiew, o godnie sprawowaną liturgię. Do tego zwykły uśmiech tych, którzy są od wielu lat w kościele, o zainteresowanie się proboszcza nowym człowiekiem, o ofertę pozaliturgiczną. Wiele osób, nawet tych chodzących do kościoła, regularnie nie rozumie liturgii. Mając tego świadomość, w mojej byłej parafii wydrukowaliśmy przewodnik po liturgii, taką składaną ulotkę, w liczbie 8 tys. sztuk. Rozeszły się w kilka miesięcy. Ludzie przychodzący okazjonalnie do kościoła tym bardziej nie rozumieją liturgii i się na niej nudzą. Nie wiedzą, dlaczego my się nią budujemy i radujemy. Ale to zrozumienie zaczyna się od dobrego przyjęcia, zostania i poznawania. Dlatego parafie, wspólnoty muszą poszukiwać nowych form komunikacji z osobami niezwiązanymi z parafią. To wyzwanie, ale przykłady tysięcy ochrzczonych dorosłych w Wigilię Paschalną we Francji, Anglii czy Czechach pokazują, że jest to jak najbardziej możliwe w dzisiejszych czasach – mówił biskup Piotr.

Wykład można odsłuchać na kanale YouTube „Gościa Legnickiego”.